Phân biệt giống ngựa nuôi

Nuôi ngựa, người chăn nuôi cũng cần hiểu biết một số đặc điểm chủ yếu các giống ngựa nội, ngựa lai, ngựa nhập nội để chọn lựa loại giống nuôi phù hợp.

Giống ngựa Việt Nam: Nhìn chung đàn ngựa Việt Nam là các giống ngựa địa phương thuần chủng, trừ một số rất ít ngựa gần các trại hoặc trạm truyền giống hồi thuộc Pháp có lai với ngựa Ả rập và một số ít ngựa ở các tỉnh biên giới Việt Trung có pha tạp ngựa Quảng Tây, Vân Nam (Trung Quốc), nhưng nhìn chung những giống ngựa này về ngoại hình và thể chất không khác mấy so với ngựa Việt.

Ngựa nội có tầm vóc thấp nhỏ, nhưng xương thịt gân cốt kết cấu vững chắc, thể chất thô, săn. Ngựa có hình dạng hình chữ nhật, chiều dài và chiều rộng xấp xỉ nhau. Bụng, mông, vai phình ra, lưng hơi võng. Ngựa trưởng thành có trọng lượng 150-170kg. Con đực lớn hơn con cái một chút.

Màu sắc lông đa dạng. Các màu chủ yếu là vàng, vàng nhạt, vàng thẫm, hồng, tía, xám, nâu. Lông bờm, lông đuôi và tứ chi thường có màu đen hoặc là màu thẫm hơn màu lông ở trên thân. Lông thay đổi màu sắc theo thời tiết để thích hợp với ngoại cảnh. Mùa hè lông ngựa ngắn và bóng mượt, mùa đông lông dài và thô.

Ngựa nội có sức đề kháng cao, tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ chết vì bệnh thấp, sức khỏe dẻo dai, chịu được ăn uống kham khổ. Tỷ lệ đẻ thấp. Tỷ lệ đẻ 2 năm 1 lứa chiếm 41%; 3 năm 2 lứa 31%; còn lại là 2 năm rưỡi 1 lứa; trên 3 năm 1 lứa.

Giống ngựa nội thích hợp với mọi điều kiện nuôi dưỡng của người chăn nuôi trong tất cả các địa phương ở nước ta.

Ngựa nhập nội: Chủ yếu là giống ngựa Cabacđin nguồn gốc từ Liên Xô cũ được nuôi tại trại Bá Vân (Thái Nguyên) từ năm 1964. Tầm vóc thuộc loại trung bình, mình dài, ngực nở và sâu. Đầu to, thô. Cổ ngắn, lưng dài, rộng thẳng. Lông màu cánh gián hoặc đen tuyền. Ngựa Cabacđin có khả năng chạy đường núi hiểm trở, khó khăn.

Trong cuộc đua quanh núi Capcadơ, ngựa Cabacđin chạy vượt đèo quanh núi hành trình 300km trong 47 ngày, trung bình một ngày chạy 64km. Giống ngựa này thích nghi tốt, sinh sản bình thường ở nước ta, tuy nhiên do nhu cầu dinh dưỡng cao hơn ngựa nội, người chăn nuôi khó đáp ứng được nhu cầu chăm sóc, nuôi dưỡng đại trà, chỉ thích hợp với nuôi ngựa đua thể thao.

Giống ngựa lai: Chủ yếu là con lai Cabacđin x Việt Nam. Ngựa lai mang 25% máu ngựa Cabacđin có nhiều ưu điểm nổi trội hơn so với giống ngựa nội như: Tầm vóc lớn hơn, trọng lượng bình quân 200-220kg/con. Ngoại hình đẹp hơn, chiều dài thân dài hơn rõ rệt chiều rộng, lưng hơi phẳng, bụng mông, vai thuôn và gọn hơn. Màu sắc lông cũng đa dạng hơn. Sức làm việc cao hơn. Khả năng thích nghi dễ dàng với điều kiện khí hậu và điều kiện chăm sóc tại Việt Nam như ngựa nội và hơn hẳn ngựa nhập nội.

Giống ngựa lai Cabacđin x Việt Nam hiện nay được nhiều người chăn nuôi có điều kiện nuôi dưỡng từ trung bình đến khá và tốt lựa chọn để tăng thu nhập.